Genetik Danışma Sporda Başarı Getiriyor
Doping sporun ve sporcunun önünde oluşan en büyük tehdit. Doping kullanımı sporcu ahlakı ile uyuşmadığı gibi kulüpler ve ülkelere de spor arenasında ciddi imaj kayıpları yaşatabilmekte. Sporcuları doping kullanmaya iten neden ise genelde beklentilerinin yüksek olması, kazanma hırsı ve gelecek kaygısı. Bu tablo sporcuda baskı oluşturabiliyor. Üsküdar Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Korkut Ulucan, doping kullanmadan bir takım genetik testlerle sporcuların çok daha fazla başarı elde edebileceklerine dikkat çekiyor.
World Anti- Doping Agency'ın (WADA) sporda kullanılan yasaklı maddelerin listesini her dönem yenileyip gerekli uyarıları yapmasına rağmen performans artırıcı yasaklı madde kullanımının önüne geçilemiyor. Bu maddelere son yıllarda eklenen gen doping kavramı ise spor bilimcilerinin üzerinde düşündüğü bir konu. Ancak bu performansı veya herhangi bir sportif faaliyeti artırıcı genleri sporculara aktarmak teknolojik olarak günümüzde kolay olmamakta. Üsküdar Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Korkut Ulucan bireylerdeki sportif faaliyetlere yatkınlık sağlayan genleri veya bu genlerdeki farklılıkları saptayabildiklerini belirtiyor. Bir takım testlerle bireylere ne tarz spor yapacakları ya da sportif faaliyette ne tip bir rol üstlenebileceklerini söyleyebildiklerini ifade eden Ulucan, kişiye özgü antreman modelleri geliştirerek sporcuların başarılarını artırılabilmelerinin günümüzde mümkün olduğunu belirtti. Ulucan beslenme takviyeleriyle de bireysel başarının desteklendiğinin altını çiziyor.
Sportif faaliyetlerde başarı kişiye özel programlarla daha kolay
Bireylerin kendilerine uygun olan sportif faaliyetlerinde ve kendilerine özel beslenme ve antreman programları ile istenen başarıları yakalamalarının daha kolay olduğunu belirten Ulucan konu hakkında şöyle konuşuyor; "Böylece doping kullanımı veya vücudun aşırı zorlanması ile meydana gelebilecek ani sporcu ölümleri gibi istenmeyen olaylarında önüne geçilecek. Yurt dışında uzun zamandır uygulanan bu sistem artık ülkemizde de uygulanabilir. Hatta bazı parametreler veya detaylı test panellerinde biz birçok merkezden daha ileri bir konumdayız. Şuanda birçok merkez 1 veya 2 parametre bakarak bu tarz danışma veya yönlendirme yapıyor, biz ise bu temel testlerin yanında geniş panellerde 8 parametrelik bir test uygulayabiliyoruz". Ulucan, yapılan genetik danışmanın sadece yönlendirme amaçlı olduğunu vurgulayarak sözlerine şöyle devam etti "Sporcuların genetik profilleri uzman tarafından değerlendirildikten sonra takım hocaları ile paylaşılarak bireysel çalışma programları geliştirilebilir, bu da uzun vade de oldukça başarılı sporcuların yetiştirilmesine olanak sağlar. Bu uygulamalar ülkemiz de alt yapı okullarında oldukça rahat uygulanabilir. Elde edilen sonuçlara göre sporcuların gelişimleri çok daha üst seviyelere çıkarılabilir. Örneğin sprinter özellikli bir sporcunun maratoncu olması kişisel başarısını etkileyecektir. Sporcu sağlık merkezleri ve sporcu yetiştirme okullarında genetik danışma bu açıdan önem kazanmaktadır" dedi.
